dış güvenlik Saatler ceza infaz kurumu idaresi

CEZA İNFAZ KURUMU YÖNETİMİ
DIŞ GÜVENLİK PERSONELİ DERS NOTLARI

(1. Ders Saati)
1. BÖLÜM
1. Giriş
1.1. Ceza İnfaz Kurumlarının Tarihçesi
1.1.1. Cezaların infazı ile cezaevlerin tarihsel gelişim süreci
1.1.2. Ceza Sistemlerinin tarihsel gelişim süreci
1.2. Türk İnfaz Sistemi
1.2.1. Osmanlı Dönemi
1.2.2. Cumhuriyet Dönemi

(2. Ders Saati)
1.3. Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğünün Taşra Teşkilâtı
1.3.1. Denetimli Serbestlik
1.3.2. Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri Personel Eğitim Merkezleri
1.3.3. Ceza İnfaz Kurumları
1.3.3.1. Ceza İnfaz Kurumlarının Türleri

(3. Ders Saati)
2. BÖLÜM
PERSONEL, GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI,
2.1. Ceza İnfaz Kurumunda Bulunan Hizmet Servisleri
2.1.1. Yönetim servisi
2.1.2. Güvenlik ve gözetim servisi
2.1.3. Teknik servis
2.1.4. Psiko-sosyal yardım servisi
2.1.5. Sağlık servisi
2.1.6. Eğitim ve öğretim servisi
2.1.7. İşyurdu servisi
2.1.8. Yardımcı hizmetler servisi

(4. Ders Saati)
2.2. Ceza İnfaz Kurumlarında Bulunan Kurullar
2.2.1. İdare ve gözlem kurulu
2.2.2. İşyurdu yönetim kurulu
2.2.3. Disiplin kurulu
2.2.4. Eğitim kurulu
2.2.5. Kurulların toplanması
2.3. Komisyonlar
2.3.1. Mektup Okuma Komisyonu
2.3.2. İhale Komisyonu
2.4. Heyetler
2.4.1. Muayene Kabul Heyeti

(5. Ders Saati)
3. BÖLÜM
CEZA İNFAZ KURUMU VE TUTUKEVİNE KABUL İLE KURUMDA YAŞAM ŞARTLARI
3.1. Kuruma Kabul İşlemleri
3.2. Hükümlüler İle Yakınları ve İlgililerin Bilgilendirilmesi
3.3. Kuruma yerleştirme (Güvenlik ve İnfaz zümresi ile istişare yapılacak)

(6. Ders Saati)
3.4. Hükümlünün bakıma muhtaç çocuklarının barındırılması
3.5. Hükümlünün kişisel eşyasının korunması
3.6. Hükümlülere ait kıymetli eşyanın korunması
3.7. Hükümlülerin emanete alınan kişisel paraları
3.8. Hükümlünün beslenmesi
3.9. Hükümlülerin giydirilmesi, barındırılması ve yatırılması

(7. Ders Saati)
3.10. Hükümlülerin Yükümlülükleri ve Yaşam Tarzları
3.10.1. Cezayı çekme, güvenlik ve iyileştirme programına uyma
3.10.2. Sağlığın korunması kurallarına uyma
3.10.3. Bina ve eşyanın korunması
3.11. Hükümlülerin yaşam tarzları
3.12. Diğer yükümlülükler

(8. Ders Saati)
4. BÖLÜM
TUTUKLU VE HÜKÜMLÜ HAKLARI
4.1. Avukat ve noterle görüşme hakkı
4.2. Kültür ve sanat etkinliklerine katılma, ifade özgürlüğü
4.3. Kütüphaneden yararlanma
4.4. Süreli veya süresiz yayınlardan yararlanma hakkı

(9. Ders Saati)
4.5. Telefonla görüşme hakkı
4.5.1. Telefon görüşmesi yaptırılmayacak hâller
4.6. Hükümlünün radyo, televizyon yayınları ile internet olanaklarından yararlanma hakkı
4.7. Hükümlünün mektup, faks ve telgrafları alma ve gönderme hakkı
4.8. Dışarıdan gönderilen hediyeleri kabul etme hakkı
4.9. Din ve vicdan özgürlüğü
4.10. Hükümlünün muayene ve tedavi istekleri
4.11. Oda ve eklentilerinde bulundurulabilecek kişisel eşyalar

(10-11. Ders Saati)
5.BÖLÜM
HÜKÜMLÜLERİN ÇALIŞTIRILMASI
5.1. Kurum dışında çalıştırma
5.2. Kurum hizmetinde çalıştırma
5.3. Ücret ve sosyal haklar
5.4. İyileştirme
5.4.1. İyileştirmenin Amacı ve İyileştirme Programları
5.5. Bireyselleştirme

(12. Ders Saati)
6. BÖLÜM
HÜKÜMLÜNÜN EĞİTİMİ
6.1. Eğitim programları
6.2. Öğretimden yararlanma
6.3. Diğer hükümler

(13. Ders Saati)
7. BÖLÜM
HÜKÜMLÜNÜN SAĞLIĞI
7.1. Kurumun ve hükümlünün temizliği
7.2. Hükümlünün muayenesi, tedavisi ve hastaneye sevk
7.3. Hükümlülerin sağlık giderleri
7.4. Ölüm

(14-15. Ders Saati)
8. BÖLÜM
DIŞARIYLA İLİŞKİLER VE ZİYARETLER
8.1. Mektupların gönderilmesi ve gelen mektupların verilmesi
8.1.1. Sakıncalı görülen mektuplar
8.1.2. Nakledilen ve salıverilen hükümlülere gönderilen mektuplar
8.2. Hükümlüyü Ziyaret
8.2.1. Yabancı Hükümlüleri Ziyaret
8.2.2. Heyetlerin Kurumları Ziyaretleri
8.2.3. Milletvekillerinin Kurumları Ziyaretleri
8.2.4. Ziyaret ve Görüşlerde Uyulacak Esaslar
8.2.5. Hükümlü ve Tutukluları Ziyaret
8.2.6. Ceza İnfaz Kurumu Türüne Göre Ziyaret Şekli
8.2.6.1. Açık Ceza İnfaz Kurumları İle Çocuk Eğitimevlerinde Yapılan Ziyaret
8.2.6.2. Kapalı Ceza İnfaz Kurumlarında Yapılan Ziyaret
8.2.7. Ziyaret Yeri

(16-17. Ders Saati)
9. BÖLÜM
İZİNLER
9.1. İzin Hakkı
9.1.1. Mazeret İzni
9.1.1.1. Ölüm Nedeniyle Verilen Mazeret İzni
9.1.1.2. Hastalık ve Doğal Afet Nedeniyle Verilen Mazeret İzni
9.1.2. Özel İzin
9.1.3. İş Arama İzni
9.2. İzinden Dönmeme, Geç Dönme
9.3. Yer gösterme nedeniyle kurum dışına çıkarma

(18. Ders Saati)
(Tahliye Klasörü oluşturulacak)
10. BÖLÜM
SALIVERİLME
10.1. Hükümlülerin Salıverilmesi
10.2. Hükümlü Salıverilme Defteri
10.3. Eşya ve Paranın Geri Verilmesi
10.4. Salıverilmenin Kaydı
10.5. Salıverilecek Hasta Hükümlüler
10.6. Salıverilme Sırasında Alınacak Tedbirler

(19-20. Ders Saati)
11. BÖLÜM
DİSİPLİN CEZALARI
11.1. Disiplin cezalarının niteliği ve uygulama koşulları
11.2. Disiplin cezaları
11.2.1. Kınama
11.2.2. Bazı etkinliklere katılmaktan alıkoyma
11.2.3. Ücret karşılığı çalışılan işten yoksun bırakma
11.2.4. Haberleşme veya iletişim araçlarından yoksun bırakma veya kısıtlama
11.2.5. Ziyaretçi kabulünden yoksun bırakma
11.2.6. Hücreye koyma
11.3. Çocuk hükümlüler hakkında uygulanacak disiplin cezaları
11.3.1. Uyarma
11.3.2. Kınama
11.3.3. Onarma, tazmin etme ve eski hâle getirme
11.3.4. Harcamalarına sınır koyma
11.3.5. Bazı etkinliklere katılmaktan alıkoyma
11.3.6. Teşvik esaslı ayrıcalıkları geri alma
11.3.7. İznin ertelenmesi
11.3.8. Kapalı ceza infaz kurumuna iade
11.3.9. Odaya kapatma
11.4. Disiplin soruşturması
11.5. Disiplin cezasını gerektiren eylemlerin tekrarı, disiplin cezalarının infazı ve kaldırılması
11.6. Yönetim tarafından alınabilecek tedbirler
11.7. Zorlayıcı araçların kullanılması
11.8. Çocuk hükümlüler hakkında uygulanabilecek disiplin tedbirleri
11.9. Disiplin cezaları ve tedbirlerinin hükümlüye bildirilmesi, şikâyet hakkı
11.10. Disiplin cezaları ve tedbirlerinin gözlem ve sınıflandırma formuna kaydı

12. BÖLÜM
ÖDÜLLENDİRME
12.1. Ödüllendirme
12.2. Ödüllendirilecek tutum ve davranışlar
12.3. Ödüller
12.4. Çocuk hükümlülerin ödüllendirilecek tutum ve davranışları

(21. Ders Saati)
13. BÖLÜM
CEZA İNFAZ KURUMLARININ DENETİMİ
13.1. TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu
13.2. İnfaz Hakimliği
13.3. Adalet Müfettişleri
13.4. Ceza İnfaz Kurumları İle Tutukevleri Kontrolörleri
13.5. Ceza İnfaz Kurumları Ve Tutukevleri İzleme Kurulları
13.6. Vali ve Kaymakamlar
13.7. Cumhuriyet Savcıları

(22. Ders Saati)
14. BÖLÜM
YARDIMLAR, BAĞIŞLAR VE SON HÜKÜMLER
14.1. Hükümlüler ile Kuruma Dış Yardım ve Bağışlar
14.2. Hükümlüler Arası Yardımlaşma


KAYNAKLAR



1. BÖLÜM

Giriş
Suç; insanın varlığıyla başlayıp, insan var oldukça devam edecek bir olgudur. Suç, genel anlamda toplum tarafından kabul edilmeyen davranışlar anlamını taşır. Birçok eylem toplum tarafından kabul edilmediği halde suç olarak da kabul edilmemektedir. Buna göre bir eylemin suç olabilmesi için hukuka aykırılık unsurunun bulunması, eylemin hukukta suç olarak sayılması gerekli görülmektedir. Aksi durumda toplum tarafından kabul görmeyen davranış suç oluşturamaz. Hukuki bakımdan ise ‘Sorumlu bir kimse tarafından, olumlu veya olumsuz bir hareketi meydana getirilen, ceza tehdidini taşıyan bir kanunda yazılmış tarife uygun ve hukuka aykırı fiil’ diye tanımlamak mümkündür (Uyar–2009 s.13)
Ceza; işlenen suçun karşılığı olarak kanun tarafından belirlenmiş olan yaptırım olarak sayılabilir. Suç sayılan eylemin karşılığı olarak etkenler de göz önüne alınarak ayrıntılı olarak kanunla düzenlenmiş yaptırımlar bütünü olarak, tedbir, para cezası, hürriyetten yoksun bırakma cezası, tarihi açıdan baktığımızda ise ölüm ve hücre hapis cezaları uygulanabilmektedir. Hukuki bakımdan ‘Ceza, fiilin ağırlığı ve suçlunun sorumluluk derecesi ile orantılı biçimde tertip edilen ve uygulanan müeyyidedir.’(A.B. 21. Yüzyıla Girerken Cezaların İnfazı Sempozyumu–2001 s.20)
Anayasanın 38. Maddesinde Suç ve Cezalara İlişkin Esaslar düzenlemiştir. Buna göre; ‘Kimse, işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanunun suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz; kimseye suçu işlediği zaman kanunda o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez.’ Denilmektedir.
Tarihsel süreç içinde ceza anlayışı, cezalandırma ve ceza türleri değişiklik göstermekle beraber, suçun karşılığında ceza belirlenmiş olması ve suçun kesinleştikten sonra cezanın belirlenmesi durumu söz konusu olmuştur. Bu noktada cezanın günümüzdeki haliyle amacı, genel ve özel önlemeyi sağlamaktır. Genel önleme Ceza Kanunu ve yaptırımları vatandaşı tehdit ederek korkutur. Bu tehdit ve korku, vatandaşların kanuna uygun davranma eğilimini arttırır ve bu suretle başka suçların işlenmesi önlenir. Özel önleme, bireyin gelecekte başka suçlar işlemesinin önlenmesi amaçlanmaktadır. (Kurt–2007 s.3)

1.1. Ceza İnfaz Kurumlarının Tarihçesi
1.1.1. Cezaların infazı ile cezaevlerin tarihsel gelişim süreci
Cezaların infazı ile cezaevlerin gelişim süreci başlıca dört bölüme ayrılabilir:
a) Kefaret( intikam ) düşüncesinin egemen olduğu, 16. yüzyılda Amsterdam cezaevlerinin ortaya çıkışına kadar devam eden dönem,
b)16. yüzyılda Amsterdam Cezaevlerinin ortaya çıkışından Aydınlanma dönemine kadar devam eden, kefaretin yanında mahkûmun iyileştirilmesi ve yeniden sosyalleştirilmesi düşüncesinin de yer aldığı dönem,
c) Aydınlanma dönemiyle başlayan ve 20. yüzyıla kadar devam eden dönem,
d)20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren mahkûmlara uygulanacak muamelede minimum standartların belirlenmesi ve bu standartların belirlenmesi ve bu standartların uluslar arası belgelerde kabul görmesiyle başlayan son dönem. (Kurt–2007)
İlk cezaevinin nerede kurulduğu konusunda bilimsel tartışmalar devam etmekle birlikte, bugünkü anlamda belli bir organizasyonla cezaların infazı amacına yönelik olarak, ilk cezaevinin 16. yüzyılın sonunda (1595) Amsterdam’da kurulduğu konusunda hukukçular görüş birliği içindedir. (Kurt–2007 s.12)

1.1.2. Ceza Sistemlerinin tarihsel gelişim süreci
Cezaevinin fiziki yapısı gibi ceza sistemleri de tarihsel gelişim göstermiştir. 18. yüzyıldan başlayarak gerek Avrupa ve gerekse Amerika’da büyük gelişmeler gösteren hürriyeti bağlayıcı cezaların infazı konusunda geliştirilen sistemler beş grupta toplanabilir:
1-Toplu hapis sistemi: suçlular arsında herhangi bir ayrımın yapılmadığı bu sistemde pişman olanla ağır cezası bulunan bir arada bulunmaktaydı.
2-Pensilvanya (hücre) sistemi: yalnızlık sistemi de denilen bu sistemde cezaevinde hükümlüler gece ve gündüz tek kişilik hücrelerde kalırlar ve gardiyanlar dışında hiç kimse ile görüştürülmezlerdi. Böylece birbirlerinden kötü olarak etkilenmeyecekler ve disiplin sağlanabilecekti. Tek başına kalmak psikolojik etki ederek pişmanlığı sağlayacaktı.
3-Auburn sistemi: sessizlik sistemi olarak adlandırılan bu sistemde mahkûmlar gündüzleri atölyede bir arada bulunuyor fakat konuşmuyorlar, geceleri ise tek olarak kalıyorlardı.
4-Dereceli sistem: Bu sistemde mahkûmların işledikleri suçun ağırlığına göre cezaevine girişte not belirleniyor ve mahkûmun da tahliye olmak için iyi hal ve çalışma ile bu nota ulaşması gerekiyordu. Mahkûma, günlük yaşantısındaki iyi ve ıslah amacına uygun davranışında dolayı olumlu, kötü davranışta bulunması halinde ise olumsuz not veriliyordu. Alınan olumsuz notlar da olumlu notları nötrleştiriyordu. Daha sonra bu sistem geliştirilerek dereceli olarak mahkûmun iyi halliğine göre üç aşamalı bir sistem gelişti. Mahkûm geceleri tek kişilik hücrede kalır, gündüzleri ise çalışırdı. Dereceli sistem hala birçok ülkede uygulanmaya devam eden bir sistemdir. Bu sistemde cezanın infazı zordan kolaya doğru dereceli bir seyir izlemesidir. Türk İnfaz sistemi de dereceli sisteme göre düzenlenip çağdaş gelişime göre yenilenmiş düzenlenmiş bir sistemdir.
5-Çağdaş sistemler: Bu sistemde cezada acı ve ıstırap fikri terk edilmiştir. Buna göre; suçluluğu yargısal bir kararla kesinleşen suçlunun, tamamen uzmanların kontrolündeki kurumlarda iyileştirilmesi, tekrar sosyalleştirilmesi ve toplumla uyum sağlaması amacıyla mümkün olan bütün bilimsel yöntemler kullanılarak, dereceli bir sistem içerisinde yeniden toplum hayatına katılmasının sağlanmasına ve suçluda kendi kendini kontrol etme duygusunun geliştirilmesine çalışılmaktadır. (Kurt–2007 s.30–40)

1.2. Türk İnfaz Sistemi
1.2.1. Osmanlı Dönemi
İslam hukukunda hapis cezası olmadığından Osmanlı devletinde de hapis cezasının uygulandığı bir yer yoktu. Cezaevi olarak genellikle kale burçları kullanılmış; karanlık, havasız ve nemli oldukları için bu yerlere Farsça’da ‘karanlık, sıkıntılı ve dehşete düşürücü hapishane’ anlamına gelen ‘zindan’ adı verilmiştir. İstanbul zindanları 1831 yılında kaldırılmıştır. (Kamer–2005 s. 89) Tazminat döneminde ilk defa hürriyeti bağlayıcı cezanın kanuna girmesi ile birlikte ilk cezaevi 1870 de Sultanahmet’te yapılmıştır. 1876’dan sonra İstanbul ve taşra cezaevlerinin modernize çalışmaları arttırılmış, hükümlülere okuma yazma öğretilerek eğitilmesi ve meslek kazandırılmasına yönelik programlar uygulamaya konulmuştur. (Kurt–2007 s.45)

1.2.2. Cumhuriyet Dönemi
1929 yılına kadar İçişleri Bakanlığına bağlı olan cezaevleri 1929 yılında Adalet Bakanlığına bırakılması ile sistemli bir gelişme sağlanmaya başlanmıştır.1926 tarihinde 765 sayılı TCK ile dereceli sistem kabul edilmiş ve 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanun’a kadar dereceli sistem uygulanmıştır. 647 sayılı kanunla dereceli sistem çağdaş gelişmelere uygun olarak yeniden düzenlenmiştir. 647 sayılı kanunda cezalar infaz yönünden: 1-ölüm cezası, 2-Uzun veya kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezalar, 3-Para cezası olmak üzere üçe ayrılmıştı. 30 Mayıs 1934 tarihli 2474 sayılı ‘Adliye Teşkilat ve kadrolarında yapılacak tadilata dair kanun’da Bakanlık Merkez Teşkilatında ‘Hapishaneler Müdürlüğü’: 30 Mayıs 1938 tarihli ve 3408 sayılı ‘Adliye Teşkilat Kadrosu Hakkında Kanun’da ise ‘Ceza ve Tevkifevleri Umum Müdürlüğü’ deyimleri kullanılmıştır. (Kamer–2005 s.90)
21.07.2004 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5218 sayılı ‘Ölüm Cezasının Kaldırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun’ ile ölüm cezası kaldırılmış ve yerine ‘ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezası‘ getirilmiştir. (Kurt–2007 s. 48)
23.05.2001 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4675 sayılı İnfaz Hakimliği Kanunu ile ‘ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde bulunan hükümlü ve tutuklular hakkında yapılan işlemler veya bunlarla ilgili faaliyetlere yönelik şikayetleri incelemek ve karara bağlamak’ amaçlanmıştır. (Kamer–2005 s.)
21.06.2001 tarihli Resmi Gazetede yürürlüğe giren 4681 sayılı Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Kurulları Kanunu ile’ yürürlükteki mevzuat ve ülkemizin taraf olduğu uluslar arası sözleşmelerle belirlenen ilkeler çerçevesinde ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin yönetim, işleyiş ve uygulamalarını yerinde görmek, incelemek, bilgi almak ve tespitlerini rapor haline getirerek yetkili ve ilgili mercilere sunmak’ amaçlanmıştır. (Kamer–2005 s. )

1.3. Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğünün Taşra Teşkilâtı
1.3.1. Denetimli Serbestlik
Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 104. maddesinde: ‘Cezaları ertelenen, salıverilen veya haklarında hapis cezası dışında herhangi bir tedbire hükmedilen hükümlülerin toplum içinde izlenmesi, iyileştirilmesi, psiko-sosyal problemlerinin çözülmesi, salıverme sonrası korunması ve yargılanan kişiler hakkında sosyal araştırma raporlarının düzenlenmesi ve mağdurun korunması gibi görevleri yerine getirmek üzere denetimli serbestlik ve yardım merkezleri kurulur.
Salıverilme sonrasında hükümlülere iş sağlanması için koruma kurulları kurulur.
Denetimli serbestlik ve yardım merkezleri ile koruma kurullarının kuruluşu, çalışma yöntem ve esasları, ilgili kanununda düzenlenir.’ Denilmektedir. Buna göre; 3.7.2005 tarih ve 5402 sayılı Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Kanununa dayanılarak kurulan Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezlerinin görevleri aynı kanunda Soruşturma Evresinde, Kovuşturma Evresinde, Kovuşturma Sonrası Evresinde ve Salıverme Sonrasında yapmaları gereken görevler şeklinde ayrılmıştır.
Taşra teşkilâtı il ve ilçelerde bulunan ceza infaz kurumları ile eğitim merkezleri ve denetimli serbestlik şube müdürlüklerinden oluşmaktadır.

1.3.2. Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri Personel Eğitim Merkezleri
4679 sayılı “Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri Personeli Eğitim Merkezleri Kanunu” 3 Ağustos 2002 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Kanun gereğince yüksek güvenlikli F tipi ceza infaz kurumları ile diğer ceza infaz kurumlarına infaz ve koruma memuru olarak yeni atanacak personele meslek öncesi, mevcut personele de hizmet içi ve görevde yükselme eğitimi vermek üzere 17 Temmuz 2000 tarihinde Ankara’da Ceza İnfaz Kurumları Personeli Ankara Eğitim Merkezi faaliyete geçmiş; 26.01.2004 tarihli Bakan Olur’u ile Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri Personeli İstanbul Eğitim Merkezi, 18.11.2004 tarihli Bakan Olur’u ile Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri Personeli Erzurum Eğitim Merkezi açılmıştır.( Kamer–2005 s.104)
4.Eğitim Merkezi olarak Kahramanmaraş Eğitim Merkezi 2006 yılında açılarak hizmete girmiştir.
Eğitim merkezlerinde; aday memurluk, hizmet içi ve görevde yükselme eğitimleri, konferanslar, seminerler ile personelin eğitimi ve gelişimi için çeşitli eğitimler verilmektedir.
Eğitim merkezlerinde görev ve hizmetler; hâkim sınıfından bir müdür, hâkim sınıfından bir müdür yardımcısı ile büro tarafından yürütülmektedir.
Büro, meslekte on yılını tamamlamış ceza infaz personeli olan idarî işler şube müdürünün yönetim ve sorumluluğunda yeteri kadar memur ile
Program geliştirme, ölçme ve değerlendirme;
Sağlık, psiko-sosyal hizmetler ve krize müdahale;
İdarî ve malî işler;
Sosyal işler ve spor;
Bilgi işlem, istatistik, arşiv ve dokümantasyon;
Öğrenci işleri;
Araştırma ve geliştirme ve
Güvenlik birimleri sorumlularından oluşmaktadır.

1.3.3. Ceza İnfaz Kurumları
Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin yöneticisi ceza infaz kurumları müdürüdür. Bu kurumların gözetim ve denetim yetkisi Cumhuriyet başsavcılığına verilmiştir. Cumhuriyet başsavcıları dışında vali ve kaymakamların hükümlü ve tutukluların muhafazaları ve sağlık şartlarını denetleme yetkileri bulunmaktadır. (Kamer–2005 s.93)

1.3.3.1. Ceza İnfaz Kurumlarının Türleri
Kurumlar; kapalı, yüksek güvenlikli kapalı, kadın kapalı, çocuk kapalı, gençlik kapalı, gözlem ve sınıflandırma merkezleri ile açık ceza infaz kurumları ve çocuk eğitimevleridir.
Kurumlar, Bakanlıkça ihtiyaç bulunan yerlerde ayrı ayrı veya bir arada kurulabilir. Bir arada kurulma durumunda, müdür ve personeli ayrı veya aynı olabilir.
Çocuk eğitimevleri, müdür ve personeli ayrı olacak şekilde diğer kurumlardan ayrı yerlerde kurulur.
a) Kapalı ceza infaz kurumları: Kapalı ceza infaz kurumları, iç ve dış güvenlik görevlileri bulunan, firara karşı teknik, mekanik, elektronik veya fizikî engellerle donatılmış, oda ve koridor kapıları kapalı tutulan, ancak mevzuatın belirttiği hâllerde aynı oda dışındaki hükümlüler arasında ve dış çevre ile temasın olanaklı bulunduğu, yeterli düzeyde güvenlik sağlanmış ve hükümlünün gereksinimine göre bireysel, grup hâlinde veya toplu olarak iyileştirme yöntemlerinin uygulanabileceği tesislerdir. Ülkemizde kapalı ceza infaz kurumları bulundukları bölge ve fiziki koşullar açısından A1, A2, A3, B, C, D, E, M, K1-K2, L tipi ceza infaz kurumu olarak adlandırılmaktadır. Bunlar kapasite ve fiziki koşullar açısından farklı olmalarına rağmen hepsi kapalı ceza infaz kurumu olarak faaliyet göstermektedir.
b) Yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumları: Yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumları, iç ve dış güvenlik görevlilerine sahip, firara karşı teknik, mekanik, elektronik ve fizikî engellerle donatılmış, oda ve koridor kapıları sürekli kapalı tutulan, ancak mevzuatın belirttiği hâllerde aynı oda dışındaki hükümlüler arasında ve dış çevre ile temasların geçerli olduğu sıkı güvenlik rejimine tâbi hükümlülerin bir veya üç kişilik odalarda barındırıldıkları tesislerdir. Bu kurumlarda bireysel veya grup hâlinde iyileştirme yöntemleri uygulanır.
Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm olanlar ile süresine bakılmaksızın, suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, yönetmek veya bu örgütün faaliyeti çerçevesinde, Türk Ceza Kanununda yer alan;
a) İnsanlığa karşı suçlardan (madde 77, 78),
b) Kasten öldürme suçlarından (madde 81, 82),
c) Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan (madde 188),
d) Devletin güvenliğine karşı suçlardan (madde 302, 303, 304, 307, 308),
e) Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlardan (madde 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315),
Mahkûm olanların cezaları, bu kurumlarda infaz edilir.
Eylem ve tutumları nedeniyle tehlikeli hâlde bulunan ve özel gözetim ve denetim altında bulundurulmaları gerekli olduğu saptananlar ile bulundukları kurumlarda düzen ve disiplini bozanlar veya iyileştirme tedbir, araç ve usûllerine ısrarla karşı koyanlar bu kurumlara gönderilirler.
Birinci fıkrada tanımı yapılan kurumların ihtiyacı karşılama bakımından yetersiz olması hâlinde, diğer kapalı ceza infaz kurumlarının yüksek güvenlikli bölümleri kullanılır.
Müebbet hapis cezasına hükümlülerden, 107 nci maddede belirtilen koşullu salıverilme süresinin üçte ikisini, süreli hapis cezasına hükümlülerden toplam cezalarının üçte birini, üçüncü fıkrada belirtilen hükümlülerden geriye kalan toplam cezalarının üçte birini bu kurumlarda geçirerek iyi hâl gösterenlerin, tutum ve kişiliklerine uygun diğer ceza infaz kurumlarına gönderilmelerine karar verilebilir.
Ülkemizde 19 Aralık 2000 tarihinden itibaren F tipi yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumları faaliyet göstermektedir. F tipi ceza infaz kurumlarının bulunmadığı yerlerde ise H Tipi ceza infaz kurumları yüksek güvenlikli olarak kullanılmaktadır. Ayrıca kapalı ceza infaz kurumunun bir bölümü de yine yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumu olarak faaliyet gösterebilmektedir.
c) Kadın kapalı ceza infaz kurumları: Kadın kapalı ceza infaz kurumları, kadın hükümlülerin hapis cezalarının infaz edildiği Kanunun 8 ve 9 uncu maddelerine göre kurulmuş kurumlardır. Bu kurumlarda iç güvenlik görevlileri kadınlardan oluşturulur.
Bu maksatla kurulmuş kurumların ihtiyacı karşılama bakımından yetersiz olması hâlinde, kadın hükümlülerin hapis cezaları diğer kurumların, erkek hükümlülerin kaldığı bölümlerle bağlantısı olmayan bölümlerinde infaz edilir.
d) Çocuk kapalı ceza infaz kurumları: Çocuk tutukluların ya da çocuk eğitimevlerinden disiplin veya diğer nedenlerle kapalı ceza infaz kurumlarına nakillerine karar verilen çocukların barındırıldıkları ve firara karşı engelleri olan iç ve dış güvenlik görevlileri bulunan, eğitim ve öğretime dayalı kurumlardır.
Oniki-onsekiz yaş grubu çocuklar, cinsiyetleri ve fizikî gelişim durumları göz önüne alınarak bu kurumların ayrı ayrı bölümlerinde barındırılırlar.
Bu hükümlüler, kendilerine özgü kurumun bulunmadığı hâllerde kapalı ceza infaz kurumlarının çocuklara ayrılan bölümlerine yerleştirilirler. Kurumlarda ayrı bölümlerin bulunmaması hâlinde, kız çocukları kadın kapalı ceza infaz kurumlarının bir bölümünde veya diğer kapalı ceza infaz kurumlarının kendilerine ayrılan bölümlerinde barındırılırlar.
Bu kurumlarda çocuklara eğitim ve öğretim verilmesi ilkesine tam olarak uyulur.
e) Gençlik kapalı ceza infaz kurumları: Gençlik kapalı ceza infaz kurumları, cezanın infazına başlandığı tarihte onsekiz yaşını bitirmiş olup da yirmibir yaşını doldurmamış genç hükümlülerin cezalarını çektikleri, eğitim ve öğretim esasına dayalı, firara karşı engelleri olan, iç ve dış güvenlik görevlileri bulunan kurumlardır.
Bu hükümlüler için ayrı bir kurum kurulamadığı takdirde, yukarıdaki fıkra kapsamındaki hükümlüler, diğer kapalı ceza infaz kurumlarının gençlere ayrılan bölümlerinde bu maddedeki esaslara göre barındırılırlar.
9 uncu madde kapsamındaki gençlerin cezaları, gençlik kapalı ceza infaz kurumlarının güvenlikli bölümlerinde yerine getirilir.
f) Gözlem ve sınıflandırma merkezleri: Hükümlülerin durumlarına uygun kurumlara ayrımı, 23 üncü maddede belirtilen gözlem ve sınıflandırma merkezlerince yapılır.
Gözlem ve sınıflandırma merkezlerinin kuruluş, görev, çalışma esas ve usûlleri yönetmelikte gösterilir.
Ülkemizde tüzükte bahsi geçen gözlem ve sınıflandırma merkezleri faal olarak bulunmamaktadır. Gözlem ve sınıflandırma sadece kuruma gelen hükümlü veya tutuklunun yerleştirilmesine kadar geçen sürede, kurumun uygun bir bölümünde gerçekleştirilmektedir.
g) Açık ceza infaz kurumları: Açık ceza infaz kurumları, hükümlülerin iyileştirilmelerinde, çalıştırılmaları ve meslek edindirilmelerine öncelik verilen, firara karşı engelleri ve dış güvenlik görevlisi bulunmayan, güvenlik bakımından kurum görevlilerinin gözetim ve denetimi ile yetinilen kurumlardır. Açık ceza infaz kurumları ihtiyaca göre ayrıca;
a) Kadın açık ceza infaz kurumları,
b) Gençlik açık ceza infaz kurumları, şeklinde kurulabilir.
Hükümlülerin açık cezaevlerine ayrılmalarına ilişkin esas ve usûller yönetmelikte gösterilir.
İlk kez suç işleyen ve iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına hükümlü bulunanların cezaları doğrudan açık ceza infaz kurumlarında yerine getirilebilir.
Açık ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerden kınamadan başka bir disiplin cezası alanlar ve hükümlü oldukları suçtan başka bir fiilden dolayı haklarında tutuklama kararı veya soruşturma konusu olan suçun kanunda öngörülen cezasının üst sınırı yedi yıldan az olmayan bir başka suçtan soruşturması veya böyle bir suçtan tutuksuz yargılaması devam etmekte olanlar ile yaş, sağlık durumu, bedensel veya zihinsel yetenekleri bakımından çalışma koşullarına uyum sağlayamayacakları saptananlar, kurum yönetim kurulunun kararı ile kapalı ceza infaz kurumlarına geri gönderilirler. Bu karar, infaz hâkiminin onayına sunulur.
h) Çocuk Eğitimevleri: Çocuk eğitimevleri; çocuk hükümlüler hakkında verilen cezaların, hükümlülerin eğitilmeleri, meslek edinmeleri ve yeniden toplumla bütünleştirilmeleri amaçları güdülerek yerine getirildiği tesislerdir. Bu kurumlarda firara karşı engel bulundurulmaz; kurum güvenliği iç güvenlik görevlilerinin gözetim ve sorumluluğunda sağlanır.
Kurum içinde veya dışında herhangi bir eğitim ve öğretim programına devam eden ve onsekiz yaşını dolduran çocukların, eğitim ve öğretimlerini tamamlayabilmeleri bakımından yirmibir yaşını bitirinceye kadar bu tesislerde kalmalarına izin verilebilir.
Haklarında tutuklama kararı bulunanlar ile 11 inci madde kapsamına girenler hariç olmak üzere, bu tesislerde bulunan çocuk hükümlüler kapalı ceza infaz kurumlarına gönderilmezler. (5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun )
Ceza infaz kurumlarının yönetimi ile ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazı hakkında tüzüğün 18. maddesi gereğince; Kurumlar, yönetim bakımından müdürü bulunan ve bulunmayan olmak üzere ikiye ayrılır. Müdürü bulunmayan kurumların amiri, idare memurudur.
Müdürü bulunan kurumlarda; bir müdür ve yeteri sayıda ikinci müdür ile hükümlü ve tutuklu sayısına ve kurumların önem ve niteliğine göre, imkânlar ölçüsünde aşağıda sayılan personel bulundurulabilir:
a) Yönetim servisinde; idare memuru, ambar memuru ve cezaevi katibi,
b) Güvenlik ve gözetim servisinde; infaz ve koruma başmemuru ile infaz ve koruma memuru,
c) Teknik serviste; mühendis, mimar, tekniker, teknisyen, teknisyen yardımcısı,
d) Psiko-sosyal yardım servisinde; psikolog ve sosyal çalışmacı,
e) Sağlık servisinde; cezaevi tabibi, diş tabibi, eczacı, veteriner, diyetisyen, sağlık memuru ve hayvan sağlık memuru,
f) Eğitim ve öğretim servisinde; öğretmen ve kütüphaneci,
g) İşyurdu servisinde; işyurdu müdürü, sayman, veznedar, tahsildar, işyurdu ambar memuru, satınalma memuru, bütçe, pazarlama ve benzeri işlerden sorumlu görevliler, işçi statüsünde çalışan personel ile gerektiğinde bütçeden aylık alan kadrolu personel,
h) Yardımcı hizmetler servisinde, santral memuru, gemi adamı, şoför, kaloriferci, aşçı, hizmetli.

DEĞERLENDİRME SORULARI
1-Osmanlı İmparatorluğu döneminde CİK Kurumlarının idareleri kimlere bağlıydı?
2-Cumhuriyet Döneminde bugünkü Adalet Bakanlığının temelleri hangi tarih ve kanunla, hangi adla atılmıştır?
3-Cumhuriyet döneminde ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin idaresi hangi tarihte içişleri bakanlığından A.B ye geçmiştir.?
4-Cumhuriyet döneminde ilk açık cezaevi nerede ve hangi tarihte kuruldu?
5-Ceza ve tutukevlerinin teşkilat yapısını söyleyin?
6-CİK’in tarihsel gelişimi nasıl olmuştur?
7-CİK’in yöneticisi kimdir?
8-CİK’in gözetim ve denetimini kim yapar?
9-CİK’in türleri nelerdir?
10-CİK’in yapıları kaça ayrılır sayınız?
11-Gözlem ve sınıflandırma nedir?
12-Eğitim merkezlerinin görevleri nelerdir?

2. BÖLÜM
PERSONEL, GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI

2.1. Ceza İnfaz Kurumlarında Bulunan Hizmet Servisleri

Amaç: İnfaz ve koruma memurlarının ceza infaz kurumlarının iç işleyişini kavramalarını sağlamak amaçlanmıştır.
Hedef:
Bu oturumun sonunda katılımcılar;
1.Ceza infaz kurumlarının sınıflandırıldığı yapıları bilir.
2.Tam teşkilatlı ceza infaz kurumlarında bulunan servislerin kimlerden oluştuğunu ve görevleri hakkında bilgi edinir.
3. İnfaz ve koruma memurunun görevlerini kavrar.
4. Güvenlik ve gözetim servisinin düzenli yaptığı faaliyetler hakkında bilgi edinir.
5.Ceza infaz kurumunda bulunan kurul, komisyon ve heyetlerin kimlerden oluştuğunu ve görevleri hakkında bilgi edinir.
6. İç yönetmelik hakkında bilgi edinir.
1. Bu oturumda ceza infaz kurumlarının iç işleyişi hakkında bilgi edineceklerini söyleyin. Katılımcılara “Ceza infaz kurumlarının türlerinin neler olduğunu ve bu türlerin kurumların hangi özelliğine göre belirlendiğini” sorun. Bu soruyu cevaplarken kendi görev yaptıkları kurumlar ile sınıftaki arkadaşlarının görev yaptıkları kurumların özelliklerini karşılaştırabileceklerini belirtin. Yeteri kadar katılımcıdan cevap aldıktan sonra …. slaytı açarak ceza infaz kurumlarının sınıflandırılması hakkında kısaca bilgi verin.

Ceza infaz kurumlarının yönetimi ile ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazı hakkında tüzüğün 18 ve devam eden maddelerine göre; Kurumlar, yönetim bakımından müdürü bulunan ve bulunmayan olmak üzere ikiye ayrılır. Müdürü bulunmayan kurumların amiri, idare memurudur.
Müdürü bulunan kurumlarda; bir müdür ve yeteri sayıda ikinci müdür ile hükümlü ve tutuklu sayısına ve kurumların önem ve niteliğine göre, imkanlar ölçüsünde aşağıda sayılan personel bulundurulabilir.
Kurumlarda, ikinci müdürler ile diğer personel nöbet ve vardiya yöntemiyle çalıştırılabilir. Nöbet ve vardiya çizelgeleri kurum müdürlüğünce düzenlenir.

Müdürün görevleri
Müdür, kurumun en üst amiri olup, aynı zamanda işyurdunun da müdürüdür. Görevlerinden dolayı sıralı amirlerine karşı sorumludur. Müdürün görevleri şunlardır:
a) Kurum personeli üzerinde mevzuatın öngördüğü şekilde gözetim ve denetim hakkını kullanmak,
b) Kurum personeline verilen yazılı veya sözlü emirlerin yerine getirilip getirilmediğini izlemek ve denetlemek,
c) Mevzuat ve yetkili mercilerce verilen emirler çerçevesinde kurumun genel idare ve işyurduna ait hesap işlerinin yürütülmesini ve denetimini yapmak,
d) Hükümlülerin iyileştirilmesi, bilgilerinin artırılması, atölye çalışmaları, kişisel uğraşlarının düzenlenmesi ve geliştirilmesinin sağlanması bakımından mevzuat hükümlerini uygulamak ve sağlık durumlarıyla yakından ilgilenmek,
e) Kamu kurum ve kuruluşları ile bakanlıklar tarafından istenilen istatistiki bilgi ve belgelerin hazırlanmasını sağlamak ve Cumhuriyet başsavcılığına sunmak,
f) Haftada en az bir defa olmak üzere gündüzleri, on beş günde en az bir defa olmak üzere de geceleri kurumun bütün faaliyetlerini tetkik ederek, işlerin mevzuat ve emirler çerçevesinde yürüyüp yürümediğini denetlemek ve aldığı sonuçları ve gördüğü eksiklikleri denetleme defterine kaydetmek ve takip etmek,
g) Kurum hizmetleriyle ilgili genel ihtiyaçları, öncelikleri, bir sonraki yılda yapılacak işleri belirlemek ve bu konularla ilgili tahmini gider verilerini hazırlayarak Bakanlığa sunmak,
h) Asayiş, güvenlik, sağlık ve benzeri konularda ortaya çıkan sorunlarla ilgili gecikmeksizin önlem almak, önlemlerin yetersiz kalması halinde, durumu derhal Cumhuriyet başsavcılığı aracılığıyla Bakanlığa bildirmek,

İkinci müdürün görevleri
İkinci müdür, müdürün yardımcısı olup müdür tarafından kendisine verilen işleri yürütür ve müdürün yokluğunda kendisine vekâlet eder. Birden fazla ikinci müdürün bulunması hâlinde, kimin vekâlet edeceği Cumhuriyet başsavcısının görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.
İkinci müdürler arasındaki iş bölümü kurum müdürü tarafından yapılır ve kendilerine yazılı olarak tebliğ edilir.
Nöbet veya vardiya sırasında görevli ikinci müdür; kurum müdürü veya vekalet eden diğer ikinci müdürün yokluğunda veya acil ve zorunlu hâllerde, kurum müdürünün yetkilerini kullanır.

“Çalıştığınız kurumlarda hangi servisler bulunmaktadır?” sorusunu sınıfa yöneltin. Gönüllü olanların cevaplarını aldıktan sonra katılımcılara aşağıdaki “Çalışma Yaprağını” verin. Bu servislerde hangi personellerin görev yaptığını bireysel olarak yazmalarını isteyin. Bireysel çalışma tamamlandıktan sonra ikişerli olarak karşılaştırmalarını isteyin. Çalışma bittikten sonra …. slaytı açarak yanlışlarını düzeltmelerini isteyin.

Yönetim Servisi

Güvenlik ve Gözetim Servisi

Teknik Servis

Psiko-Sosyal Yardım Servisi

Sağlık Servisi

Eğitim ve Öğretim Servisi

İşyurdu Servisi

Yardımcı Hizmetler Servisi


2.1.1 Yönetim servisi
Yönetim servisi, kurumun personel işlemleriyle hükümlü ve tutuklular hakkındaki her türlü idarî ve malî hizmetlerin yürütüldüğü servistir. Yönetim servisinde, idare memuru, ambar memuru ve cezaevi katibi görev yapar.
İdare memuru; müdürü bulunan kurumlarda kurum müdürü ve ikinci müdürlerden sonra gelen yönetici personeldir. İdare memuru, amirlerinin talimatı ile sayman ve ambar memurunun görevleri dışında kalan bütün idarî işleri ve yöneticilikte yetiştirilmek amacıyla farklı servislerde kendisine verilen diğer işleri yapar.
Ambar memuru; ambara gelen malzemeyi teslim alır, giriş çıkış kayıtlarını tutar, muhafaza ve kontrolünü sağlar,
Cezaevi katibi; kurumun yazı işlerini ve müdürün kendisine verdiği diğer işleri yapar.

2.1.2 Güvenlik ve gözetim servisi
Güvenlik ve gözetim servisi; kurumun güvenliği, düzeni ve disiplininden sorumludur. Bu serviste infaz ve koruma başmemurları ile infaz ve koruma memurları görev yapar.
Kurum müdürü tarafından seçilen bir infaz ve koruma başmemuru "sorumlu infaz ve koruma başmemuru" olarak görev yapar.
Sorumlu infaz ve koruma başmemuru, kurumun güvenlik ve gözetiminden, bu serviste görev yapmakta olan, infaz ve koruma başmemurları ile infaz ve koruma memurlarının sevk ve idaresi ile organizasyonundan sorumludur. Güvenlik ve gözetim servisinin nöbet cetvellerini düzenler ve bunları kurum müdürüne onaylatır. Müdürün bulunmaması durumunda ikinci müdür ya da idare memuru onay makamıdır.
İnfaz ve koruma başmemuru, kurumdaki güvenlik, düzen ve disiplinin sağlanması için infaz ve koruma memurlarının sevk ve idaresinden sorumlu olup, bu hizmetlerin yerine getirilmesi sırasında kurum müdürü, ikinci müdür veya bu amirlerin bulunmadığı kurumlarda idare memurunun vermiş olduğu emirlerin yerine getirilmesini ve uygulanmasını sağlar. Bu görevlerini yerine getirirken, sorumlu infaz ve koruma başmemurunun talimatına göre hareket ederler.
İnfaz ve koruma memuru, kurumun güvenlik, düzen ve disiplininin sağlanması, hükümlülerin kurum içindeki hareketlerinin takip ve kontrolü ile gözetimi ve kurumun temiz tutulması ile hükümlülerin iç yönetmeliklere uygun surette hareket etmelerini sağlamakla görevli olup, müdür ve ikinci müdür veya bunların bulunmadığı yerlerde idare memuru ile infaz ve koruma başmemuru tarafından verilen görevleri yapar.
Güvenlik ve gözetim servisinde görev yapanlar, aşağıdaki görevleri düzenli olarak yerine getirir: İnfaz ve koruma başmemuru ile infaz ve koruma memuru, kurumun güvenliğini bozan firara teşebbüs, isyan, rehin alma, saldırı, yasaya veya düzenlemelere dayalı bir emre karşı aktif veya pasif fiziki direnme gibi olaylar ile 5237 sayılı Kanunun 25 inci maddesindeki meşru savunma ve zorunluluk hâli ortaya çıktığında kurum en üst amirinin izni ile zor kullanabilir. Acil hâllerde tehlikenin ortadan kaldırılması amacıyla izin alınmaksızın da zor kullanılabilir. Durumu derhâl en üst amire iletir. Zor kullanan personel gerekenden fazla kuvvet kullanamaz.

2.1.3. Teknik servis
Teknik servis, kurumun araç ve gereçleri ile binanın bakım, onarım ve tamirat işlerinin yapımı, kullanımı, sürekli çalışır durumda olmalarının takibi ve sağlanması gibi teknik işleri yapar. Bu serviste mühendis, mimar, tekniker, teknisyen, teknisyen yardımcısı ve benzeri personel çalışır.
Bu serviste görev yapan personel, genel idare veya işyurdu faaliyetleri ile ilgili olarak çalıştıkları iş kolunun bütün gereklerini yerine getirmekle sorumlu olup, çalışmalarını en az üç ayda bir raporla kurum idaresine bildirir.

2.1.4. Psiko-sosyal yardım servisi
Psiko sosyal yardım servisi personel ve hükümlülerin ruh ve beden sağlığı ve bütünlüğüne ilişkin koruyucu, geliştirici programları araştıran, uygulayan ve gerektiğinde tedavi sürecine katılarak psikolojik destek ve müdahalede bulunan, ayrıca hükümlülerin bireysel özelliklerini, yaşam koşullarını ve suç işleme nedenlerini belirleyerek bireysel gelişmelerine yardımcı olan, kurum yaşamına uyumlarını ve toplumsal yaşamla uyumlaşmalarını sağlayan ve bireyin yeniden suç işlemesini engelleyecek önlemleri alan ve bu amaçla gerektiğinde kurum en üst amirinin bilgisi dâhilinde, aileler ve sosyal çevreyle görüşme yapan servistir. Psiko-sosyal yardım servisinde, psikolog ve sosyal çalışmacı görev yapar.
İyileştirme programları kapsamında spor alanları, çok amaçlı salon, kütüphane ve iş atölyelerinden yararlanma, meslek edinme kursları gibi faaliyetlere katılabilecek durumdaki hükümlüler ile kurumun iç hizmetlerinde çalıştırılacak hükümlüleri belirleyerek idare ve gözlem kuruluna sunar.
Psiko-sosyal yardım servisi, hükümlülerin gözlem ve sınıflandırma formunu düzenler, ayrıca; servisin çalışmalarıyla ilgili olarak üç ayda bir raporla kurum en üst amirine bildirir.

2.1.5. Sağlık servisi
Kurumda koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerini cezaevi tabibinin başkanlığında yerine getiren servistir. Sağlık servisinde cezaevi tabibi, diş tabibi, eczacı, veteriner, diyetisyen, sağlık memuru ve hayvan sağlık memuru görev yapar.
Cezaevi tabibinin görevleri:
Kurumun sağlık koşullarını düzenleyerek, hükümlülerin ve kurum personelinin muayene ve tedavilerini yapar,
Kurumun sağlık koşullarını bozan hareketlerin önlenmesi amacıyla, tedavi olmayı reddedenlerin ve kurumun sağlığını bozacak şekilde hareket edenleri kurum en üst amirine bildirir,
Kurumda ortaya çıkan hastalıklar ve bu hastalıkların önlenmesi için alınacak tedbirler ile ayrıca iaşenin kalitesine, miktarına ve dağıtım şekillerine, hükümlülerle personelin temizliğine, kurumun sıhhî tesisat, ısıtma, aydınlatma ve havalandırma tesislerinin sağlık şartlarına elverişli bir şekilde işleyip işlemediğine, beden eğitimi ve spor faaliyetlerinin sağlık şartlarına uygun bir şekilde yürütülüp yürütülmediğine ilişkin hususları tespit etmek maksadıyla, kurumu ayda en az bir kez denetleyerek hazırlayacağı raporu kurum en üst amirine sunar ve sağlık istatistiklerini düzenler,
Merkezi bütçe ve işyurdu tarafından alınan tüm gıda maddelerinin muayenesini yapar ve tüketilmesinde sakınca görülen ve imha edilmesi gereken gıda maddelerini tespit eder,
Kurumda eczacının bulunmaması durumunda ilaçların dağıtımını sağlar,
Sağlık servisinin; tıbbi, idarî ve teknik hizmetlerini mevzuata uygun yürütür ve denetler
Sağlık servisinin, tıbbi kayıt ve arşiv sistemini oluşturur ve kayıtların düzenli ve doğru bir şekilde tutulmasını sağlar,
Tıbbi atıkların kontrolü ve imhası için gereken önlemleri alır.
Diş tabibinin görevleri: Hükümlülerle kurum personelinin, ağız ve diş sağlığıyla ilgili koruyucu ve tedavi edici hizmetlerini yapar ve sağlık istatistiklerini düzenler.
Tabiplerin ortak görev ve sorumlulukları: Cezaevi tabibi ve diş tabibi, sağlık servisinde çalışan diğer personel ile birlikte, aşağıda belirtilen işleri yapmak amacıyla, ortak görev anlayışı içinde hareket eder.
Sağlık gözetimi: Tabipler kurumu sık sık denetler ve kurumun mevcuduna göre ayda bir veya iki kez olmak üzere kurumun tamamını gezerek, kurumun genel sağlık durumunu kontrol eder, acele önlem alınmasını gerektiren bir hastalığın bulunması hâlinde durumu derhâl kurum en üst amirine bildirir,
Tabipler, diğer unvanlardaki personel gibi kurumun özelliği dikkate alınarak vardiya sistemine göre çalıştırılabilir. Vardiya sisteminin uygulanmadığı hâllerde, önemli bir rahatsızlığın bildirildiği durumlarda, günün her saatinde kuruma gelerek gerekli önlemleri alır.
Eczacının görevleri:
Eczacı; cezaevi tabibinin vereceği reçetelere göre ilâçları hazırlar, yeşil ve kırmızı reçeteyle satılan uyuşturucu ve uyarıcı nitelikteki ilâçların tane olarak verilmesini ve huzurda içirerek kontrolünü yapar, diğer ilâçları ise cezaevi tabibinin belirlediği miktarda hastalara verir,
Kurumda bulunan ilâçları korur ve gereken ilâçları almak için cezaevi tabibine zamanında haber verir.
Veterinerin görevleri: Hayvancılık faaliyetinde bulunulan işyurtlarında, üretimin sağlıklı biçimde yapılabilmesi için koruyucu ve tedavi edici önlemleri alır, üretimi plânlar, ırkların seçimi ve geliştirilmesini sağlar, alanıyla ilgili olarak her ay kurum en üst amirine rapor sunar ve istatistikleri düzenler.
Diyetisyenin görevleri: Kurumlarda kalan hükümlüler ile iaşe edilen personelin yeterli kalori esasına göre sağlıklı beslenmesini sağlayıcı düzenlemeler ile günlük, haftalık ve aylık iaşe plânlamalarını yapar, rahatsızlığı bulunanlar için, uygun yemeklerin hazırlanması ve bu konularla ilgili diğer işlerin yerine getirilmesini sağlar.
Sağlık memurunun görevleri: Cezaevi tabibinin gözetimi altında olup, onun göstereceği işleri yapar. Meslekî bilgisi ve yetkisi çerçevesinde koruyucu ve tedavi edici hizmetleri yerine getirir.
Hayvan sağlık memurunun görevleri: Hayvancılık faaliyetinde bulunulan işyurtlarında meslekî bilgisi ve yetkisi çerçevesinde koruyucu ve tedavi edici hayvan sağlık hizmetlerini yerine getirir.

2.1.6. Eğitim ve öğretim servisi
Kurumdaki eğitim ve öğretim hizmetleri ile kültürel etkinlikler ve kütüphane çalışmalarının yürütüldüğü servistir. Kurumların eğitim ve öğretim servislerinde öğretmen ve kütüphaneci görev yapar.
Öğretmenin görevleri:
a) Hükümlülerin eğitim ve öğretimleri ile manevî kalkınmalarını sağlar, örgün ve yaygın eğitime devam eden hükümlülerin okul kayıtları, sınava giriş işlemleri, sevk hâlinde okul kayıtlarının nakledilmesi gibi eğitim ve öğretimleri için gerekli her türlü işlemleri yürütür ve konu hakkında bilgilendirme yapar,
b) Her yılın eğitim ve öğretim döneminin başlangıcında eğitim ve öğretim, kurs gibi görev alanına giren konularda bir yıllık plan hazırlayarak kurum en üst amirine sunar ve eğitim ve öğretim istatistiklerini düzenler,
c) Yıl içinde değişebilecek koşullar nedeniyle, yıllık plânda değişiklikler yapar,
d) Kütüphanecinin bulunmadığı hâllerde onun görevlerini yerine getirir,
e) Öğretmen, okuma yazma bilmeyen hükümlülere, okuma yazma öğretilmesinden sorumludur. Herhangi bir sebeple öğrenme güçlüğü görülenler, öğretmen tarafından kurum en üst amirine bildirilir. Kurum en üst amiri ve öğretmen bunların okuma yazma öğrenmeleri için gereken önlemleri alır,
f) Öğretmen, kurumda eğitim ve öğretim faaliyetlerine devam edenlerin isimlerini, başladıkları tarihi, hangi sınıfa devam ettiklerini, başlangıçtaki öğrenim düzeylerini, eğitim ve öğretimde gösterdikleri ilerlemeyi, başarısını, devam sürelerini, sınıf yükselmelerini, davranış notlarını, gözlem ve sınıflandırma formunun ilgili bölümüne kaydeder.
Kütüphanecinin görevleri: Kütüphane ve kitaplığa gelen eserlerin kaydını yapar, bakım ve muhafazasını, dağıtılıp toplanmasını, kütüphane ve kitaplık olarak ayrılan yerin düzeni ile her türlü ihtiyaçlarını tespit eder.

2.1.7. İşyurdu servisi
Kurumun işyurdu çalışmalarını düzenleyerek, bunların etkinlik ve verimlilik ilkeleriyle gerçekleşmesini, hükümlülere meslek edindirilmesini, piyasa şartlarına uygun üretim yapılmasını ve işyurduna ilişkin işlemlerin yürütülmesini sağlayan servistir.
İşyurdu servisinde; işyurdu müdürü, sayman, veznedar, tahsildar, işyurdu ambar memuru, satınalma memuru, bütçe, satın alma, pazarlama ve benzeri işlerden sorumlu görevliler ile işçi statüsünde çalışan personel görev yapar. Gerektiğinde kurumun kadrolu personeli de işyurdu hizmetlerinde çalıştırılabilir.
Saymanın görevleri; işyurdunun para ve muhasebe işlerini, mevzuat çerçevesinde yerine getirir, muhasebe defterleri ile sarf evrakını düzenler ve korur, işyurdu ayniyat hesaplarının tutulması ile ilgili işlemleri yapar.
Veznedarın görevleri: vezne teşkilatı bulunan işyurtlarında, kasadan yapılacak ödemelerin veya kasaya yapılan tahsilâtla ilgili işlemleri ve kayıtları düzenler. Kasa mevcudunun kayıtlar ile mutabakatını sağlar, vezne işlemlerini mevzuata uygun olarak yürütür.
Tahsildarın görevleri; tahsildar makbuzlarına istinaden, haricen yapılacak tahsilâtı gerçekleştirir, günlük tahsilâtı bordro düzenlemek suretiyle vezneye yatırır, veznedarın bulunmadığı zamanlarda bu göreve vekâlet eder.
Ambar memurunun görevleri; işyurdu ambarına gelen malzemenin teslim alınması, kayıtlarının tutulması ve muhafazası ile ihraç işlemlerini yapar. Bu husustaki belgeleri düzenler ve korur.
Satınalma memurunun görevleri; işyurdu müdürü veya ihale yetkilisinin, satınalma öncesi veya satınalma sırasında vereceği görevleri yapar.
Bütçe, pazarlama ve benzeri işlerden sorumlu görevliler; işyurdunun bütçe, pazarlama, araştırma ve geliştirme gibi hizmetlerini yürütürler.
İşçi statüsünde çalışan personel; işyurdu faaliyetlerinde iş kanunlarına tâbi olarak, sürekli ve süreksiz işlerde belirli ve belirsiz süreli, kısmi ve tam süreli, deneme süreli ve diğer türde oluşturulan sözleşmeleri ile personel çalıştırılabilir. Bu personelden bazıları atölye şefi veya usta olarak görevlendirilebilir. Bunlar aşağıdaki görevleri yerine getirir;
Atölye şefleri ve ustalar, hükümlülerin atölyelerde verimli bir şekilde çalışmalarını, meslek ve sanatlarını koruyup geliştirmelerini veya meslek ve sanat öğrenmelerini sağlar, bu çalışmalara fiilen katılır,
Hükümlülerin salıverilmesinden sonra hayatını kazanabileceği bir meslek öğrenebilmesinden atölye şefleri sorumludur,
Herhangi bir şekilde meslek öğrenmekte yetersizliği görülen hükümlüler atölye şefi tarafından kurum en üst amirine bildirilir.
İşçi statüsünde çalıştırılan personelin ücret ve diğer sosyal hakları işyurdu bütçesinden karşılanır.

2.1.8. Yardımcı hizmetler servisi
Kurumun santral hizmetleri, temizlik, ısınma, ulaşım, yemek yapımı, malzeme taşınması, boşaltılması ve yüklemesi ile evrakın ilgili yerlere götürülüp getirilmesi gibi görevleri yerine getiren servistir. Yardımcı hizmetler servisinde santral memuru, gemi adamı, şoför, kaloriferci, aşçı, hizmetli gibi personel görev yapar. Bu personel, kurumun en üst amirinin vereceği işler ile çalıştığı iş kolunun bütün gereklerini yerine getirir.

2.2. Ceza İnfaz Kurumlarında Bulunan Kurullar
Ceza infaz kurumlarında İdare ve Gözlem Kurulu, İşyurdu Yönetim Kurulu, Disiplin Kurulu, Eğitim Kurulu olmak üzere dört kurul bulunmaktadır.
Tüzük gereğince kurulların oluşumu ve çalışma şekilleri aşağıdaki gibi düzenlenmiştir:

2.2.1. İdare ve gözlem kurulu
Alıştırma;
Katılımcılardan birinden hükümlü olması istenir ve oda değişikliğine ilişkin sigara içilmeyen A Blok 3 nolu odaya geçme talebini içeren dilekçe yazdırılır. Katılımcılar tarafından oluşturulan idare ve gözlem kurulu tarafından talebin görüşülüp karara bağlanması istenir

İdare ve gözlem kurulu; kurum müdürünün başkanlığında, gözlem ve sınıflandırmadan sorumlu ikinci müdür, idare memuru, cezaevi tabibi, psikiyatrist, psikolog, sosyal çalışmacı, öğretmen, infaz ve koruma başmemuru ile kurum müdürü tarafından teknik personel arasından seçilen bir görevliden oluşur.
Birinci fıkrada sayılan personelin tamamının kurumda bulunmaması hâlinde, kurul mevcut olanlarla oluşturulur.

İdare ve gözlem kurulunun görev ve yetkileri:
İdare ve gözlem kurulu aşağıda sayılan işleri yapmakla görevli ve yetkilidir;
a) Hükümlülerin suç türlerini belirleyerek, durumlarına uygun kurumlara ayrılmaları ve bunlara uygun olacak infaz ve iyileştirme rejimini saptamak,
b) Hükümlülerin kurumlara kabullerinden sonra kalacakları odaları belirlemek,
c) Kurumlarda kalmakta olan hükümlüleri gruplandırmak,
d) Hükümlülerin kalmakta oldukları odaları değiştirmek,
e) Hükümlülerin bireysel olarak, psiko-sosyal yardım servisince hazırlanan iyileştirme programlarına uyumunu ve sonuçlarını değerlendirmek,
f) İyileştirme programları kapsamında spor alanları, çok amaçlı salon, kütüphane ve iş atölyelerinden yararlanma gibi faaliyetlere katılabilecek durumdaki hükümlüler ile kurumun iç hizmetlerinde çalıştırılacak hükümlülerin belirlenmesi ile ilgili karar almak,
g) Tehlikeli hâli bulunan ya da örgüt mensubu olan hükümlülerle ilgili olarak, telefon görüşmeleri ile radyo, televizyon yayınları ve internet olanaklarından yararlanma hakkının kısıtlanmasına karar vermek,
h) Açık kurumlar ile eğitimevlerinde bulunan hükümlülerin kurum dışındaki eğitim, ağaçlandırma, çevre düzenlemesi ve temizliği, doğal afet sonrası yardım, tiyatro çalışmaları gibi sosyal, kültürel ve sportif etkinliklere katılacak hükümlülerin kurum dışına çıkabilmeleri için karar almak,
ı) Açık kurumlarda ve eğitimevlerinde kalan hükümlülerin, oda ve eklentilerinde bulundurabilecekleri eşyaların cinsleri ve miktarlarını belirlemek,
j) Koşullu salıvermeye ve uygulanacak infaz rejimine esas teşkil edecek iyi hâl kararını almak,
İdare ve gözlem kurulu yukarıda sayılan görevlerini yerine getirirken diğer kurulların önerilerini de dikkate alır.
İdare ve gözlem kurulunun (b) ilâ (ı) bentlerinde sayılan görevleriyle ilgili olarak aldığı kararlarla diğer kurulların kararları arasında uyumsuzluk bulunması durumunda, psiko-sosyal yardım servisinde çalışan personelin görüşü de alındıktan sonra, idare ve gözlem kurulu tarafından verilecek karar uygulanır.

2.2.2 İşyurdu yönetim kurulu
Alıştırma;
Marangoz atölyesinin dışarıdan gelen talepler nedeniyle mobilya atölyesine dönüştürülmek üzere genişletilmesi kararının alınması istenir.

İşyurdu yönetim kurulu; işyurdu müdürünün başkanlığında, işyurdundan sorumlu ikinci müdür, sayman, idare memuru, ambar memuru ve cezaevi katibinden oluşur.
Teknik işler, malzeme alımları ve taahhüt işleri ile ilgili konuların görüşülmesinde yönetim kuruluna, işin içeriğine göre konuyla ilgili bir personel ve atölye şefi de katılabilir.

İşyurdu yönetim kurulunun görev ve yetkileri
İşyurdu yönetim kurulu aşağıda sayılan işleri yapmakla görevli ve yetkilidir;
a) İşyurdunun geliştirilmesine ve genel gidişine ait her türlü faaliyetlere yön vermek,
b) Hükümlülerin iyileştirme programları çerçevesinde çalıştırılmalarını sağlamak,
c) Sürekli veya geçici olarak kurum işlerinde çalıştırılacak işçilere işyurdu tarafından ödenecek ücretleri ve bunların iş akitlerinin feshi konularında İşyurtları Kurumu Daire Başkanlığına öneride bulunmak,
d) Kurumda üretilip satışa arz edilen ürünlerin satış fiyatını belirlemek,
e) İşyurdunda fazla çalışma yapılmasına ilişkin önerileri karara bağlamak,
f) Bakanlık, İşyurtları Kurumu Yüksek Kurulu, Genel Müdürlük ve İşyurtları Kurumu Daire Başkanlığının onayını gerektiren işlemler hakkındaki kararları onaya sunmak,

2.2.3. Disiplin kurulu
Alıştırma;
Oda içerisinde iki hükümlünün kavgasına ilişkin bugün tarihli tutulan tutanak ile ilgili olarak disiplin kurulunun toplanıp karar alması istenir.

Disiplin kurulu; kurum müdürünün başkanlığında idare memuru, psiko-sosyal yardım servisinde görevli her meslek grubundan kurum müdürü tarafından seçilen birer temsilci, öğretmen, atölye şefi ile sorumlu infaz ve koruma başmemurundan oluşur.
Birinci fıkrada sayılan personelin tamamının kurumda bulunmaması hâlinde, kurul, mevcut olanlarla oluşturulur.

Disiplin kurulunun görev ve yetkileri
Disiplin kurulu aşağıda sayılan işleri yapmakla görevli ve yetkilidir;
a) Hükümlüleri tutum ve davranışlarına göre ödüllendirmek,
b) Hükümlülere uyarma, kınama ve bazı etkinliklere katılmaktan alıkoyma cezaları dışında kalan disiplin cezalarını vermek,
c) İyi hâlin tespitine esas oluşturacak görüş bildirmek,
d) 5275 sayılı Kanunda öngörülen hallerde disiplin cezalarını kaldırmak,
e) Hükümlülere gelen veya hükümlüler tarafından gönderilen mektup, telgraf ve faks iletilerinden mektup okuma komisyonu tarafından sakıncalı olduğu değerlendirilenlerin, ilgililerine verilip verilmemesine karar vermek,

2.2.4. Eğitim kurulu
Alıştırma;
Hükümlüye gönderilen anayasal düzeni yıkmaya yönelik bilgiler içeren yayının ilgilisine verilip verilmeyeceğine dair karar alınması istenir.

Eğitim kurulu; kurum müdürünün başkanlığında, eğitimden sorumlu ikinci müdür, cezaevi tabibi, psikolog, sosyal çalışmacı ve kurumda görev yapan bütün öğretmenler ile kütüphaneciden oluşur.
Birinci fıkrada sayılan personelin tamamının kurumda bulunmaması hâlinde kurul mevcut olanlarla oluşturulur.

Eğitim kurulunun görev ve yetkileri
Eğitim kurulu aşağıda sayılan işleri yapmakla görevli ve yetkilidir;
a) Kurumda uygulanacak eğitim ve iyileştirme programlarının esaslarını belirlemek, izlemek ve değerlendirmek,
b) Kuruma yeni gelen hükümlüyle ilgili gerekli araştırmanın yapılmasını, rapor hazırlanmasını sağlamak ve bu raporları değerlendirmek,
c) Eğitim ve iyileştirme programlarının işleyişini ve sonuçlarını değerlendirerek, kullanılan yöntemlerde yapılması gereken değişiklikleri saptamak ve uygulanmasını sağlamak,
d) Eğitim-öğretim programları çerçevesinde hükümlülerin eğitim giderlerinin karşılanması için yapılacak çalışmaları plânlamak,
e) Hükümlülerin korunması, eğitimleri ve yönlendirilmeleri konusunda duyarlılık oluşturulması, kurumların işleyişi ve önemi hakkında kamuoyunun bilgilendirilmesi ile ilgili çalışmalar yapmak,
f) Hükümlü ile durumu hakkında bilgi sahibi olması gerekli ya da yararlı görülen kişi, kurum ya da kuruluşları, özel hayata saygı, gizlilik ve etik kurallarına uygun biçimde bilgilendirmek,
g) Kurum kitaplık veya kütüphanesine satın alma, bağış ya da ödünç alma gibi yollarla kazandırılacak yayınların tespitini yapmak,
h) Kuruma gelen kitabın, kitaplık ya da kütüphaneye kabul edilip edilmemesine karar vermek,
ı) Kuruma gelen her türlü yayının, kurum güvenliğini tehlikeye düşüren veya müstehcen haber, yazı, fotoğraf ve yorumları kapsayan nitelikte olup olmadığına karar vermek,
j) Kitap okumayı özendirici çalışmalar yapmak,
k) Kurum dışından getirilecek kişileri ve bu kişilerin yapacağı etkinlikleri ve konusunu belirlemek,
l) Mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek.

2.2.5. Kurulların toplanması
Kurullar mevcut üyelerinin çoğunluğuyla toplanır ve toplantıya katılanların çoğunluğu ile karar verir. Oylarda eşitlik olması halinde başkanın bulunduğu tarafa üstünlük tanınır.
Kurum müdürü, kurulları ayda bir kez ve gerektiğinde her zaman toplayabilir. Ancak, işyurdu yönetim kurulu, düzenli olarak haftada bir defa toplanır.
Kurullarda görüşülecek konular müdür tarafından belirlenir.
Müdürü bulunmayan kurumlarda kurulların oluşturulmasına imkan bulunmayan hallerde kurullar, kurum amirinin başkanlığında, hükümet tabibi, öğretmen, infaz ve koruma başmemuru ile infaz ve koruma memurundan oluşturulur.

2.3. Komisyonlar
Ceza infaz kurumlarında Mektup Okuma Komisyonu ve İhale Komisyonu olmak üzere iki komisyon bulunmaktadır.

2.3.1. Mektup Okuma Komisyonu
Hükümlülere gelen ve bunlar tarafından gönderilen mektuplar ikinci müdür başkanlığında, idare memuru ve yüksek okul mezunu iki infaz ve koruma memuru tarafından oluşturulan mektup okuma komisyonu tarafından incelenir. Resmi mercilere yazılanlar bu hükme tabi değildir.
Hükümlü ve tutuklulara gönderilen ve gelen mektup ile benzeri evrakları inceleyip ilgilisine ulaşmasını sağlamak görevleridir.

2.3.2. İhale Komisyonu
Kurum müdürünün görevlendireceği ikinci müdür başkanlığında, muhasebe yetkilisi, ambar memuru ile işin ehli (aşçı ve teknisyen gibi) olan kurum müdürü tarafından görevlendirilen 2 üye olmak üzere toplam en az 5 kişi veya tek sayı katlarından oluşur.
Görevi başında bulunan personel ile hükümlü ve tutukluların iaşelerinin, temizlik malzemeleri ile kurumun diğer ihtiyaçlarının alımlarını yaparlar.

2.4. Heyetler
2.4.1. Muayene Kabul Heyeti
Muayene kabul heyeti; idarece kurulacak en az üç kişi veya tek sayı katlarından oluşmaktadır. Bu heyetin başkanlığı alınacak malzemenin cinsine göre tespit edilmesi, işin ehli tarafından görev ifa edileceğinden kurum için faydalı olacaktır. Nöbetçi müdür denetiminde (yiyeceklerde doktor, diyetisyen, ambar memuru, aşçı, infaz ve koruma başmemuru gibi) işin niteliğine göre teknik personelden oluşur.
Kuruma genel bütçe ve işyurdunca alınan tüm yiyecek, içecek gıda maddelerinin muayenelerinin yapılmasını ve istenilen kalitede, miktarda ve ebatlarda olup olmadığını kontrol ederek teslim alınmasını sağlarlar. Kabul heyeti tam teşekkül etmeden malzemelerin kontrol ve kabul işlemlerini yapamaz. Kabul edilmeyen malzemeler, gerekçeleriyle birlikte tutanakla tespit edilerek iade edilir. Bozulması muhtemel malzemelerin ihtiyaç miktarı kadar muayene edilerek, diğer malzemelerin ise ihale şartnamesinde belirtilen miktarlar kadar teslim alınmalarını sağlarlar.

DEĞERLENDİRME SORULARI
1-CİK’daki hizmet servislerini sayınız?
2-Güvenlik ve gözetim servisinde kimler görev yapar?
3-CİK’de kaç kurul vardır?
4-Kurullar kimin başkanlığında ayda en az kaç kez toplanır?
5-İşyurdu yönetim kurulu ayda en az kaç kez toplanır?
6-Müdürü bulunmayan CİK’de kurullar kimin başkanlığında toplanmalıdır?
7-Gözlem ve sınıflandırma formu kaç ayda doldurulmalıdır?
8-Hükümlü ve tutukluların odalarının değişimini hangi kurul yapar?
9-CİK’da hangi komisyonlar vardır?
10-ihale komisyonu en az kaç kişiden oluşur?
11-Muayene kabul heyeti ne yapar?

3. BÖLÜM
CEZA İNFAZ KURUMU VE TUTUKEVİNE KABUL İLE KURUMDA YAŞAM ŞARTLARI

Amaç; Tutuklu ve hükümlülerin kuruma kabul işlemleri hakkında bilgi vermek.
Hedefler:
Bu oturumun sonucunda katılımcılar:
1. Mahkûmun kolluk kuvvetlerinden teslim alınmasına ilişkin düzenlenecek belgeleri hazırlamayı bilecek.
2. Kabule esas belgelerin ne olduğunu ve kontrolünün nasıl yapılacağını bilecek
3. Kabul esnasındaki şahıs ve eşya aramasının usul ve esaslarını bilecek
4. Geçici kabul odasına kabul yapıldıktan sonra yürütülen tabip muayenesi, tutuklu hükümlü bilgilendirme işlemleri, psiko sosyal servis, eğitim birimi tarafından yapılacak işlemleri bilecek
5. Kuruma yerleştirme öncesi yapılacak işlemleri (kimlik belgesi düzenlenmesi temizliklerinin sağlanması, yatak takımlarının verilmesi ) bileceklerdir.

UYGULAMA
1.Katılımcılara bir mahkûmun kuruma kabulünde neler yapılacağına dair bir rol alıştırması yapacaklarını söyleyin. Bu alıştırma için aralarından 13 gönüllüye ihtiyaç olacağını bu nedenle kimlerin gönüllü olduğunu sorun.
“Şimdi sizlerle bir mahkûmun kuruma kabulüne ilişkin bir rol alıştırması yapacağız. Aranızdan on üç tane gönüllüye ihtiyacım var. Kimler gönüllü olmak ister?”
2.Gruptan gönüllü olacakları belirledikten sonra her bir katılımcıya mahkûmu kuruma kabul eden 2 tane İKM, komutan, iki jandarma, doktor, psikolog, öğretmen, atölye şefi, emanet eşya memuru ve emanet para görevlisi ile müdür rollerini kura ile dağıtın.
3.Rol play alıştırmasına katılacak katılımcılara bir mahkûmun kuruma geldiği andan, odaya alınıncaya kadar geçen süreçte görevlilerin neler yapması gerektiğini anlatan bir çalışma yapmaları gerektiğini ifade edin.
“Şimdi sizden bir mahkûmun kuruma gelişinden odasına alınana kadar, her görevlinin yapması gerekenleri canlandırmanızı istiyorum” diyerek yönergeyi verin.
4.Rol alan katılımcılara hazırlanmaları için 10 dakika zaman verin.
5.Gönüllü olmayan katılımcılara izleyici olacaklarını söyleyin. Kendilerine ekte verilen, önceden katılımcı sayısı kadar çoğaltmış olduğunuz ve birazdan dağıtacağınız kontrol listelerini alıştırma sırasında dolduracaklarını açıklayın.
6.Kuruma yeni gelen bir mahkûmu eğiticilerden biri oynayacağı için hazırlık için verilen sürede aşağıdaki yazılanları yapın. Sol köprücük kemiğinizin altına mor bir kâğıt yapıştırın. Kollarınıza kalem ile eski jilet kesisi izleri yapın. Sağ kolunuza bir dövme yapın yada yapıştırın. Daha önceden hazırlamış olduğunuz çantayı yanınıza alın. Ayakkabınızın üzerine “yırtık ayakkabı” görüntüsü vermek üzere kâğıt üzerine çizmiş olduğunuz parmak resmini yapıştırın.
Derse girmeden önce mahkûmun yanında bulunacak çanta ve içerisindeki malzemeler eğitici tarafından hazırlanmalıdır. Tüm malzemeler beyaz tahta kâğıtları kullanılarak yapılabilir.
Hazırlanması gereken maddeler:
1 adet çanta, 1 adet çatal, 1 adet kaşık, 1 adet bıçak, 1 kutu ilaç, 1 kitap, 2 takım iç çamaşırı, 1 tarak, 1 cd, 110 TL para, küflenmiş kaşar peyniri kağıdın üzerine çizilerek ve makasla kesilerek hazırlanır.
Kabulün yapılacağı odayı temsil etmesi için ortaya bir masa ve sandalye çıkartın. Masanın üzerine kayıt yapmak üzere kağıt ve kalem bırakın.
7.Rol alıştırmasını yaptırın.
8.İzleyicilere kontrol listelerini dağıtın. Alıştırma sırasında emanete alınacak eşyalarla imha tutanağının içine konulacağı bir zarf ya da torbayı duvara yapıştırın.
9.Alıştırma basamak basamak ele alınmalı ve aşağıdaki işlemler sırasıyla rol alıştırmasında ele alınmalıdır.
a) Kabul aşamasında evrakların incelenmesi ve hükümlünün kolluk kuvvetlerinden teslim alınması,
b) Hükümlü-tutuklu bilgilerinin kaydının yapılması,
c) Mahpusun üst ve eşya aramasının yapılması
d) Eşyaların emanete alınması,
e) Parasının ve kıymetli eşyasının emanete alınması,
f) Mahpusu geçici kabul odasına alınması,
g) Mahpusun ilk sağlık muayenesinin yapılması,
h) Mahpusun bilgilendirme işleminin yapılması,
ı) Psiko-sosyal yardım servisince ilk görüşme işleminin yapılması,
j) Öğretmen tarafından eğitim durumunun tespit edilmesi,
k) Atölye şefi veya başmemur tarafından iş, meslek ve sanat durumuna ilişkin ilk kaydın yapılması.
Bu alıştırmada kullanılacak, hükümlünün emanet eşyalarının içine konduğu zarf ya da torba, eğitimin son alıştırması hükümlünün tahliye işlemleri alıştırmasında da kullanılacaktır. Bu sebeple bu materyalin duvarda asılı kalmasına ve kaybolmamasına dikkat etmek gereklidir.
İKM’lerin rollerini bitirmelerinin ardından rol alıştırmasına ara verip, buraya kadar olan bölüm üzerinde tartışın. Tartışma bittikten sonra rol alıştırmasına kaldığı yerden devam edin.
10.Rol alıştırması tamamlandıktan sonra alıştırmaya katılanlara teşekkür edin. Büyük gruptan alıştırma ile ilgili geribildirim alın. Doldurulan kontrol listesinde yer alan maddelere dikkat çekin ve büyük grupta tartışarak oturumu sonlandırın.


Mahkum Kabul İşlemleri Kontrol Listesi Evet Hayır Kısmen
1) Ceza infaz kurumuna getirilen tutuklu/hükümlünün kimlik bilgilerin doğruluğunu kontrol etti. □ □ □
2) İlam veya tevkif müzakeresindeki bilgilerin doğruluğu kontrol etti. □ □ □
3) Tutuklu/hükümlüyü getiren görevli ile alacak vereceğinin olup olmadığı sordu. □ □ □
4) Tutuklu/hükümlünün vücudu üzerinde yara, kesik, iz, kırık ve çıkık olup olmadığının kontrol etti. □ □ □
5) Vücudu üzerinde yara, kesik, iz, kırık veya çıkık olması durumunda mevcut raporda bu tespit edilmemişse yeniden doktor tarafından rapor düzenlenmesini istedi. □ □ □
6) Teslim ve tesellüm belgesi düzenleyerek tutuklu/hükümlüyü teslim aldı. □ □ □
7) Tutuklu/hükümlünün kimlik bilgilerini kayıt defterine yazdı. □ □ □
8) Tutuklu/hükümlünün hapsedilme nedenlerini ve bu kararı veren makamı deftere yazdı. □ □ □
9) Tutuklu/hükümlünün kuruma kabul günü ve saatini deftere yazdı. □ □ □
10) Tutuklu/hükümlünün üstünü aradı. □ □ □
11) Tutuklu/hükümlünün eşyalarını aradı. □ □ □
12) Tutuklu/hükümlünün cezaevi kurallarına göre kurumda kalmasına izin verilmeyen eşyalarını emanet eşya teslimi için aldı. □ □ □
13) Tutuklu/hükümlünün cezaevi kurallarına göre kurumda kalmasına izin verilmeyen eşyalarının listesini yaptı. □ □ □
14) Tutuklu/hükümlünün cezaevi kurallarına göre kurumda kalmasına izin verilmeyen eşyalarının listesini tutuklu/hükümlüye imzalattı. □ □ □
15) Emanete alınan eşyaların iyi bir şekilde muhafazasını sağlamak için emenet eşya deposuna konulmak üzere görevliye teslim etti. □ □ □
16) Emanete alınan eşyalardan imha edilmesi gerekenleri kaydederek ve tutuklu/hükümlüye bilgi vererek imha etti. □ □ □
17) Hükümlünün parmak ve avuç içi izlerini aldı. □ □ □
18) Tutuklu/hükümlünün fotoğrafını çekti. □ □ □
19) Tutuklu/hükümlünün kan grubuna baktı. □ □ &#9633